Pas op voor de fabeltjesfuik

Niet iedereen is journalist.

Veel mensen kijken filmpjes van influencers op TikTok om de actualiteit te volgen. Of delen memes over actuele gebeurtenissen. Of maken zelf berichten over hun eigen ervaring van een gebeurtenis. Al die soorten content vormen gezamenlijk jouw informatiedieet, die jouw mening vormen.

Sander maakt zich daar zorgen over.

Met name over de algoritmen die de verspreiding nog eens een extra duwtje geven.

”Iedereen zijn eigen echoput”

Daarmee bedoelt Sander ook dat groepen minder begrip voor elkaar kunnen krijgen. Sterker nog: dat het kan leiden tot polarisatie.

Polarisatie... wat wordt daarmee bedoeld?

(Klik op de begrippen om verder te gaan)

Toetsenbord strijders

Op sociale media lijkt het soms alsof het onmogelijk is om het nog met elkaar eens te worden. Doordat je elkaar niet recht in de ogen kan kijken, verlies je aan inlevend vermogen, of aan nuance die je in het echt misschien wel zou aanbrengen.

Wij-Zij

Bijvoorbeeld als we praten over migratie, gender of klimaat. Je bent woke of wappie, links of rechts. Maar tussen die felle voor- en tegenstanders, bestaat een grote groep met allerlei andere meningen: mensen die twijfelen, mensen die van mening veranderen na een gesprek, of mensen met een heel andere mening. Maar die geluiden hoor je nauwelijks op sociale media.

Algoritmen

Door de algoritmes van platforms zoals Facebook, YouTube en X, zien we vooral de berichten die veel reacties oproepen. Dat zijn niet die berichten van mensen die twijfelen of iets rustig uitleggen. Dat zijn de berichten met veel emotie! En dat zorgt ervoor dat de discussie snel gaat over ons gevoel en de feiten minder belangrijk worden. Je krijgt het idee dat er maar twee kanten zijn – en dat jij moet kiezen.

Van mening verschillen is natuurlijk prima.

Maar het wordt anders als je alleen maar de éne kant van het verhaal hoort.

Van het één komt het ander...

Sommige nepberichten gaan over samenzweringen. Over geheimen die zo vergezocht zijn dat sommige mensen denken dat ze wel waar moéten zijn: de complottheorieën.

Sander heeft ook onderzoek gedaan naar deze theorieën.

Hoe herken je ze?

Complottheorieën hebben min of meer dezelfde structuur:

Er is een kleine, machtige groep mensen met een geheim plan.
Het plan is nadelig voor veel andere mensen.
Het verhaal begint geloofwaardig en met duidelijke feiten. Gaandeweg wordt het onwaarschijnlijker.
Er is een extreem wantrouwen tegenover wetenschappers, nieuwsmedia of de overheid.

Pas op voor de fabeltjesfuik

In de vorige les ging het over desinformatie.

Niet iedereen is journalist.

Sander maakt zich daar zorgen over.

”Iedereen zijn eigen echoput”

Polarisatie... wat wordt daarmee bedoeld?

Van mening verschillen is natuurlijk prima.

Van het één komt het ander...

Sander heeft ook onderzoek gedaan naar deze theorieën.

Hoe herken je ze?

Als veel mensen in nepnieuws gaan geloven, kan dat grote gevolgen hebben.

Volgens Arjen Lubach is het duidelijk wie er aan zet is.

Tot zover de rol van social media.

Module 2 afgerond!